Montaż serw w modelach z EPP

ZAGADNIENIE:

Zgodnie ze starą sztuką modelarstwo serwomechanizmy zawsze były przykręcane (przeważnie 4 śrubami) do specjalnie przygotowanych półek. Taki sposób montażu zapewniał solidny montaż i możliwość wymiany serwa bez uszkodzeń (modelu i serwa), taki montaż wymaga kilku dodatkowych gramów.

Razem z postępem technologii i elektroniki pojawiły się na rynku lekkie serwa a potem modele z EPP. Ich przekręcanie do modelu jest dość kłopotliwe (wymaga zbudowania odpowiedniego łoża na serwo z wklejonymi np. drewnianymi elementami) i nie zawsze jest wystarczająco solidne. Najlepszym wyjściem wydaje się przyklejenie serw do modelu, ktoś zaraz powie, że to zbrodnia i niszczenie serw, ale przy cenie 5 dolarów za sztukę nie powinniśmy się tym przejmować. Ponadto przyklejając serwa opisaną tu metodą można je odkleić i oczyścić tak, że prawie nie będzie śladu po kleju.

Serwa najlepiej montować w odpowiednio przygotowanych wycięciach w materiale, z którego jest nasz model (EPP, ew. depron) - w artykule opiszę w jaki sposób wykonuję takie wycięcia i jak przyklejam serwa.

MONTAŻ SERW

Montując serwa w EPP warto wykorzystać jedną z cech tego materiału, jaką jest jego sprężystość. Pamiętajmy o kilku podstawowych rzeczach:
Wymiary wyciętego otworu powinny być mniejsze niż wymiary serwa, aby przed nałożeniem kleju serwo nie wypadało z wycięcia.
Unikajmy karbów! Nieregularne (np. z zaokrągleniami) otwory najlepiej jest wytapiać w tworzywie, dzięki temu ścianki otworu będą gładkie. Nie pojawią się również niepotrzebne nacięcia, które powstałyby, gdybyśmy używali nożyka.

Zasadniczo do wyboru mamy dwie możliwości montażu serwa: poziomo i pionowo. Głównie stosuję drugą metodę - jest ona prostsza i bardziej uniwersalna. Jednak w niektórych przypadkach (ster kierunku, lotki) lepszy jest montaż poziomy.

WYCINANIE OTWORU

Do wycinania otworów używam drewnianych szablonów, kawałka drutu, szpilek, zapalniczki lub lutownicy transformatorowej.
Szablony wykonujemy ze sklejki grubości ok. 2mm, oprócz wycięcie na serwo, wiercimy kilka otworów na szpilki.
Używamy drutu stalowego o średnicy ok. 1mm, który podgrzewamy nad płomieniem zapalniczki albo drutu miedzianego fi.2mm przyczepionego do lutownicy transformatorowej.

Szczegółowy opis wycinania otworów kilkanaście linijek niżej: montaż poziomy i montaż pionowy.

WKLEJANIE SERWA

Używam hybrydowej metody klejenia, za pomocą dwóch klei: UHU PORa i 5-cio minutowej żywicy epoksydowej "QUIK-CURE".

Przed klejeniem z serw zdejmujemy naklejki, można zmatowić powierzchnię obudowy, aby klej lepiej "złapał" (w modelach ESA tego nie robię, ze względu na utrudnioną wymianę serwa).

Serwa wklejam według poniższego schematu:
1. Pokrywam dno otworu UHU PORem
2. Wkładam i wyciągam serwo, aby klej znalazł się na obu łączonych powierzchniach
3. Czekam 5-10 minut, aż UHU POR wyschnie
4. Mieszam żywicę z utwardzaczem i nakładam na pozostałe (boczne) ścianki otworu
5. Rozchylam otwór i wkładam serwo. Jeżeli serwo jest "suche" można dodać żywicy na ściankach.
6. Czekamy do utwardzenia żywicy -> GOTOWE!

Uwaga: Należy uważać, aby nie zalać klejem orczyka, szczególnie podczas klejenia CyjanoAkrylem (np. na lotnisku).

MONTAŻ POZIOMY

Najpierw przygotowujemy drewniany szablon, w którym otwór będzie o około 1-2mm mniejszy od serwa, oczywiście uwzględniamy miejsce na orczyk. Drut wyginamy w taki kształt litery "U" z wywinięciami, dzięki którym ograniczymy głębokość wytapiania otworu. Resztę drutu wyginamy w dowolny kształt, za który będzie wygodnie trzymać nagrzany drut. Wykonujemy też drugi drut, o mniejszych wymiarach, którym wypalimy otwór na orczyk.

Przykładowe wymiary szablonu dla serwa HXT-500:

Długość [mm]: Wysokość [mm]: Szerokość [mm]:

Wymiary serwa: 21.4 19.4 11.9

Wymiary otworu w szablonie: 20.5 17.5 -

Głębokość wycięcia: - - 11.5

Po zrobieniu szablonu wykonajmy kilka prób na ścinku EPP, aby upewnić się czy odpowiednio dobraliśmy wymiary szablonu. Należy pamiętać o tym, że otwór, który wytopimy będzie większy niż drut, którym to robimy. Wymiary otworu zależą również od temperatury i szybkości cięcia.

Gdy mamy już gotowy szablon postępujemy zgodnie z poniższym opisem:
1. Zaznaczamy położenia serwa w modelu (kadłubie lub skrzydle).
2. Szablon przyczepiamy do EPP kilkoma szpilkami

Narzędzia do wytapiania otworów na serwa...

Szablon przyczepiony szpilkami do skrzyd...

3. Wytapiamy pierwszą część otworu
4. Wytapiamy otwór na orczyk
5. Nożykiem wykonujemy wycięcie na uszy serw i kabel

6. Sprawdzamy czy serwo pasuje i czy orczyk może się swobodnie poruszać
7. Przyklejamy serwo (po pomalowaniu modelu)

MONTAŻ PIONOWY

Tak samo jak przy montażu poziomym, zaczynamy od wykonania odpowiedniego szablonu z drewna i narzędzia do wytapiania EPP z drutu.

Przykładowe wymiary szablonu dla serwa HXT-500 i HXT-900 (stosuję jeden drewniany szablon do obu serw, ale dwa druty):

Długość [mm]: Szerokość [mm]: Wysokość [mm]:

Wymiary serwa: 21.4/22.8 11.9/12.3 19.5/23.1

Wymiary otworu w szablonie: 20.5 11 -

Głębokość wycięcia: - - 17/22

Przykładowe wymiary szablonu dla serwa BA-D5010 (serwo montuję z uszami na powierzchni płata):

Długość [mm]: Szerokość [mm]: Wysokość [mm]:

Wymiary serwa: 20.1 8.4 19.7 (15)

Wymiary otworu w szablonie: 18 7.5 -

Głębokość wycięcia: - - 15

Po zrobieniu szablonu wykonajmy kilka prób na ścinku EPP, aby upewnić się czy odpowiednio dobraliśmy wymiary szablonu.

Gdy mamy już gotowy szablon postępujemy zgodnie z poniższym opisem:
1. Zaznaczamy położenie serwa w modelu (kadłubie lub skrzydle).
2. Szablon przyczepiamy do EPP kilkoma szpilkami

3. Wytapiamy otwór na serwo odpowiedniej głębokości
4. Opcjonalnie wytapiamy otwór na uszy montażowe
5. Sprawdzamy czy serwo pasuje i ew. wycinamy miejsce na przewód
6. Przyklejamy serwo (po pomalowaniu modelu)